Transferi iz inostranstva u BiH za prvi kvartal 2020. godine iznose 636,7 miliona maraka i manji su za 3,4 odsto u odnosu na isti period lani, pokazuju to podaci Centralne banke BiH.
Ako se uzme u obzir da su prethodnih godina doznake konstantno rasle, može se pretpostaviti da je pad u transferima uzrokovan pandemijom virusa korona, koja je značajnije došla do izražaja tek u završnom periodu prvog kvartala.
U Centralnoj banci BiH rekli su “Nezavisnim” da će se podaci za drugi kvartal znati krajem septembra, pa će se moći detaljnije vidjeti u kojoj mjeri su svi transferi smanjeni u periodu krize.
“Ostali tekući transferi u prvom kvartalu 2020. godine iznose 294,1 milion maraka, od čega se 276,2 miliona maraka odnosi na socijalna davanja, odnosno penzije iz inostranstva. U istom periodu prošle godine, ostali tekući transferi iznosili su 282 miliona maraka, od čega se na penzije iz inostranstva odnosilo 270 miliona maraka”, rekli su u ovoj finansijskoj instituciji.
Inače, u transfere Centralna banka računa novčane doznake iz inostranstva, koje čine više od 60 odsto svih transfera, dok se ostatak odnosi na ostale transfere, u kojima najveći udio imaju penzije koje se uplaćuju iz inostranstva građanima BiH.
Prema njihovim podacima, u 2015. godini ukupne doznake iz inostranstva su iznosile 3,56 milijardi maraka, dok su naredne godine iznosile 3,58 milijardi maraka. U 2017. godini doznake su iznosile 3,88 milijardi maraka, a 2018. godine 3,98 milijardi maraka. Naredna 2019. godina ponovo je postavila rekord sa iznosom od čak 4,29 milijardi maraka. Nagli skok se barem djelimično može objasniti povećanim brojem iseljavanja građana BiH u zemlje Evrope, dijelom radeći i na crno, a dio novca su vratili svojim porodicama koje su ostavili kod kuće. Kao što smo rekli, u prvom kvartalu došlo je do pada od čak 3,4 odsto u odnosu na isti period lani.
Prema podacima Agencije za statistiku BiH, bruto domaći proizvod BiH prošle godine je iznosio 33,4 milijarde maraka, ili 9.560 maraka po glavi stanovnika. Ako se ovi podaci dodaju ukupnim transferima u prošloj godini, dolazi se do podatka da su transferi učestvovali sa 12,5 odsto u bruto domaćem proizvodu u cijeloj zemlji.
Zoran Pavlović, ekonomski ekspert, procjenjuje da će ukupne realne doznake iz inostranstva u BiH ove godine opasti za bar milijardu maraka, s tim da on upozorava da se dio doznaka ne šalje preko računa, već se donosi u gotovini i domaće institucije ih ne registruju kao doznake ili kao transfere. Ocjenjuje da bi zvanični podaci mogli pokazati manji gubitak jer će dio dijaspore više novca slati preko računa ako ne budu mogli lično doći i donijeti novac. Procjenjuje da ekonomska kriza u Evropi neće značajnije uticati na smanjenje doznaka, osim u slučajevima ako ljudi budu ostali bez posla i morali se vratiti u BiH.
Transferi po godinama:
2015. 3,56 milijardi maraka
2016. 3,58 milijardi maraka
2017. 3,88 milijardi maraka
2018. 3,98 milijardi maraka
2019. 4,29 milijardi maraka
Doznake po kvartalu
Prvi kvartal 2019. – 638 miliona maraka
Prvi kvartal 2020. – 615 miliona maraka
Dejan Šajinović, nezavisne.com