Gurmani ovaj podatak sigurno već znaju, ali nije na odmet podsjetiti; iz cvjetova šafrana, višegodišnje biljke – lukovice, dobija se najskuplji istoimeni začin na svijetu.
Pravi šafran vas može koštati i 10.000 dolara po kilogramu, a samo ime vodi porijeklo iz persijskog jezika i u bukvalnom prevodu znači “biti žut”. Često se kombinuje sa rižotom, i konzumira se uglavnom na Istoku.
Neka optimalna cijena začina po kilogramu je od 1.500 do 2.000 dolara.
Može se javiti u raznim varijantama, ali se smatra da je pravi šafran isključivo jarkožute ili narandžaste boje. Tačno porijeklo ove biljke još nije utvrđeno, mada vlada vjerovanje da mu je domovina istočna Grčka.
Sve u svemu, šafran se koristio još u Mesopotamiji, prije oko 5.000 godina, a pominje se čak i u Starom zavjetu, i to kao jedan od najskupocjenijih začina na svijetu, pored tamjana, aloje i cimeta.
Šta utiče na cijenu šafrana?
Ovdje govorimo o nekoliko faktora. Prvo, kratka sezona cvjetanja – samo tri sedmice godišnje, a onda i činjenica da stabljike šafrana rastu veoma nisko, te je proces branja mukotrpan.
To svakako povećava potrebu za radnom snagom.
Zanimljivo je da se šafran ubira isključivo ručno, kao i da iz svake lukovice u jednoj sezoni izraste dva do devet cvjetova ljubičaste ili plave boje; svaki od tih cvjetova ima tri crvena ili narandžasta tučka, dužine 25 do 30 milimetara.
Inače, za samo 1 kilogram ovog začina potrebno je između 150 i 200 hiljada cvjetova, dok se pri sušenju gubi 80 procenata mase, pa vam je onda možda malo jasnije otkud ta cijena.
I kao što možemo pretpostaviti, šafran se primarno uzgaja u istočnom dijelu sveta: tačnije, sve od Španije do Indije. Najveći proizvođači šafrana su ubjedljivo Španija i Iran, sa više od 80 odsto svjetske proizvodnje.
Treba istaći i da je 2018. Iran ostvario rekordnu proizvodnju “luksuznog” začina – proizvedeno je čak 13 tona. Inače, tokom jedne godine, u Iranu je angažovano čak 150.000 sezonskih radnika za branje šafrana.