Osnovna je funkcija prezervativa da spriječi prenošenje sjemena, čime se, osim neželjene trudnoće, može spriječiti i prenošenje brojnih polnih bolesti. Ali postoje i polno prenosive bolesti kojima je moguće zaraziti se i uz upotrebu prezervativa.
Kada se koristi pravilno i redovno, kondom uspešno sprječava prenošenje čestih polnih bolesti kao što su hepatitis B, hepatitis C, gonoreja, hlamidija i HIV. To je zato što lateks od kojeg je kondom napravljen djeluje kao neprobojna barijera koja ne propušta patogene čestice polno prenosivih bolesti. Međutim, problem je u tome da se ne prenose sve polne bolesti preko sjemena, što znači da prezervativ možda neće biti dovoljna zaštita.
Preciznije, kod bolesti koje se mogu prenijeti i preko kože, prezervativ neće djelovati. Zbog toga je, ako ste seksualno aktivni, važno redovno se testirati, čak i ako praktikujete siguran seks. Neke polno prenosive bolesti, ako se ne liječe, mogu imati ozbiljne posljedice na zdravlje, poput neplodnosti i raka. Donosimo četiri najčešće bolesti kojima se možemo zaraziti i kada koristimo prezervativ.
1. Genitalni herpes
Ako se lezija herpesa nalazi na dijelu prepona ili karlice koji nije prekriven kondomom, može doći do prenošenja herpesa preko te nezaštićene lezije. Ljekari preporučuju apstinenciju kada imate vidljivo izbijanje herpesa (tada se herpes najlakše može prenijeti), ali treba imati na umu da se herpes može prenijeti i kada nema vidljivih simptoma.
Prezervativ nije dovoljna zaštita ni kod herpesa tipa 2, odnosno genitalnog herpesa, ni kod herpesa tipa 1, odnosno oralnog herpesa za koji se nedavno otkrilo da se može prenijeti i polnim putem. Zavisno od stadijuma bolesti koji se može mijenjati, genitalni herpes može biti manje (kada nema vidljivih simptoma) ili izrazito zarazan (kada su na koži vidljivi mehurići), ističe ginekolog dr Silva Babić.
Genitalni herpes može uzrokovati i vaginalnu bol.
2. HPV
Humani papiloma virus najuobičajenija je polno prenosiva bolest i ako ste seksualno aktivni, velika je vjerovatnoća da ćete u nekom trenutku života biti izloženi HPV-u. Neki tipovi HPV-a mogu uzrokovati genitalne bradavice, ali neki nemaju nikakve vidljive spoljne simptome, zbog čega mnogi ljudi i ne znaju da imaju HPV. I ako ne postoje bradavice, HPV se može prenijeti preko kože.
Neki tipovi HPV-a mogu uzrokovati i rak grlića materice, a iako postoje dokazi da korišćenje prezervativa smanjuje rizik od raka grlića materice, ne postoje čvrsti dokazi da kondom sprječava prenošenje HPV-a.
Kod HPV-a, kao i kod herpesa može se dogoditi da osoba godinama boluje bez ikakvih simptoma, te da i ne zna da je bolesna, ali može prenijeti bolest partneru, upozorava dr Silva Babić.
3. Stidne vaške
Stidne vaške nisu više tako uobičajena bolest s obzirom na poboljšanje socijalnog standarda i higijene uopšte. Stidne vaške polažu jajašca i žive u stidnim dlakama, što znači da u slučaju njihovog postojanja prezervativ neće biti ni od kakve pomoći.
Picajzle, kako ih drugačije zovu, najviše se nalaze na stidnim dlačicama, a puno manje na genitalijama, dodaje ginekolog.
4. Sifilis
Sifilis se manifestuje kao čvrsta, okrugla i obično bezbolna rana, odnosno čir. Kao i kod herpesa, prezervativ štiti zavisno od toga gdje se rana nalazi. Upotreba kondoma smanjuje rizik od prenošenja i može pomoći ako je čir prekriven prezervativom, ali ako se nalazi na dijelu penisa koji nije zaštićen, može se prenijeti.
(B92)