BANJALUKA – Lokomotive “Željeznica Republike Srpske” (ŽRS) u prosjeku su stare 47 godina.
Navedeno je to u Programu ekonomskih reformi Republike Srpske za period 2020-2022. godine, koji je donijela Narodna skupština RS.
U ovom dokumentu podsjeća se da je, zbog nagomilanih neizmirenih obaveza ŽRS, Vlada RS 2017. godine donijela odluku o pokretanju projekta restrukturiranja ovog javnog preduzeća, uz podršku Svjetske banke.
“Glavne prepreke za rast i razvoj ovog društva ogledaju se kroz primjetan trend opadanja broja prevezenih putnika i putničkog kilometara te skroman podatak u poređenju sa željezničkim kompanijama u okruženju. Prevoz robe u posljednjih deset godina kreće se na nivou od oko pet miliona tona, a skromna je mogućnost povećanja obima prevoza u ovom trenutku, s obzirom na ograničenost tržišta i postojeću zakonsku transportnu regulativu”, navodi se kao jedan od zaključaka.
Dodaje se da “Željeznice RS” raspolažu zastarjelim vučnim kapacitetima.
“Prosječna starost inventarskog parka vučnih sredstava je 47 godina, a od ukupnog broja lokomotiva, samo 37 odsto je u eksploataciji. Zbog starosti lokomotiva i činjenice da one od osnivanja Društva nisu nabavljane, ŽRS u bliskoj budućnosti biće suočene sa problemom nedostatka lokomotiva i potrebom investiranja u nabavku novih”, navodi se u ovom dokumentu.
Iz ŽRS rekli su za “Nezavisne” da njihov Sektor za vuču vozova ima ukupno 82 lokomotive, od čega ih je 35 u upotrebi.
“Željeznice Republike Srpske u svom planu poslovanja, kada govorimo o kapitalnim investicijama, planiraju nabavku vučnih kapaciteta, međutim, s obzirom na to da je riječ o značajnim finansijskim sredstvima, evidentno je da iz prihoda redovnog poslovanja ovo pitanje nije moguće rješavati u ovom momentu. U Prijedlogu plana poslovanja “Željeznica Republike Srpske” za period 2020-2022. predviđena je modernizacija određenog broja lokomotiva”, rekli su iz ŽRS.
I Simo Cvjetković, predsjednik Samostalnog sindikata mašinovođa ŽRS, kaže da je tačan podatak o starosti lokomotiva.
“Mi ćemo u narednom periodu imati problem nedostatka vučnih vozila, vagona, ali i kadrova. Ljudi napuštaju radna mjesta jer su male plate. Tako da proces samog restrukturiranja u ŽRS neće donijeti ništa ukoliko se ne zanovi vozni park i kadrovski se ne ojačaju ŽRS”, naveo je Cvjetković za “Nezavisne”.
Inače, ŽRS 31. decembra 2018. godine zapošljavale su 2.482 radnika, a i u tom segmentu se pojavljuje niz problema.
Posebno se, naime, ističe nepovoljna starosna struktura zaposlenih, pošto je više od polovine radnika starije od 50 godina. Trošak radne snage, kako se procjenjuje, predstavlja najveći trošak u ukupnim rashodima “Željeznica RS”.
Za ovu godinu planiran je niz aktivnosti, koje, između ostalog, podrazumijevaju i organizaciono restrukturiranje. Dogodine se planira razdvajanje poslova infrastrukture i poslova operacija na računovodstveno odvojene organizacione cjeline te formiranje profitnih centara od pojedinih organizacionih dijelova ŽRS.
Osim toga, u 2021. u planu je i smanjenje broja radnika za 300 (“Željeznice RS”, Ministarstvo saobraćaja i veza RS). Inače, “Željeznice RS” od 6. marta 2017. do 31. jula 2019. smanjile su broj radnika za 715.
“Smanjenje ukupnih troškova poslovanja preduzeća treba da preduzeće učini finansijski samoodrživim”, navedeno je kao jedan od zaključaka.
U ovoj godini planirano je da bude izvršeno vlasničko restrukturiranje ŽRS, koje će se postići kroz konverziju duga koji “Željeznice” imaju prema Vladi RS po osnovu inostranih kredita koje Vlada otplaćuje u njihovo ime, u kapital. Na ovaj način Republika Srpska će postati vlasnik više od 99 odsto akcija ŽRS.