Ruski Savjet za međunarodne odnose (RIAC) izradio je specijalni projekat nazvan “Rusija na Balkanu”, piše crnogorski portal Analitika.
Taj savjet je inače uticajna akademska i diplomatska grupa u formi “think-tank”. U predsjedništvu RIAC-a su bivši ministar spoljnih poslova Ruske Federacije Igor Ivanov, aktuelni sekretar ruskog predsjednika Dmitrij Peskov, aktuelni zamjenik ministra spoljnih poslova Igor Morgulov i drugi.
Saosnivači Savjeta su, navodi Analitika, Ministarstvo spoljnih poslova Rusije, tamošnje Ministarstvo obrazovanja i nauke, Ruska akademija nauka, Ruska unija industrijalaca i preduzetnika, te međunarodna medijska grupa Interfaks.
U dokumentu nazvanom “Rusija na Balkanu” koji je objavljen ove godine, strategija Rusije postavljena je kroz pet poglavlja. Balkan se opisuje kao “epicentar međunarodnih dešavanja”, sagledava se sadašnjost ove regije i analiziraju interesi vodećih aktera. Tek na kraju dokumenta se predlaže nova ruska strategija prema ovom području.
Kako piše Analitika, dokument ne odiše diplomatskom umjerenošću i prožet je terminima iz hladnoratovskog riječnika.
Pominje se i gol Šaćirija
U specijalnom dokumentu se, između ostalog ističe, da Balkan može zauzeti važno mjesto u nadolazećoj arhitekturi odnosa. Istovremeno se konstatuje da Rusija nema toliki uticaj na Balkanu kako to predstavljaju zapadni mediji kroz guranje narativa “ruska prijetnja”.
Stoga se predlaže nov pristup i nova strategija Rusije na Balkanu. Predložena nova strategija Rusije sastoji se od tri poglavlja u kojima se analiziraju faktori uticaja na rusku spoljnu politiku prema Balkanu, važnost Balkana za Rusiju, pa se predlaže ruski akcioni plan baziran na određenim taktičkim principima.
Najprije se navode svi “promašaji” EU na Balkanu. Pominje se i da je “zabrinjavajuće za sve zemlje ovog regiona kojima je u interesu euroatlantska integracija da se u pozitivne faktore po rusku spoljnopolitičku strategiju ubrajaju nespretnosti i promašaji vodećih država EU sa glavnim kandidatom za pristupanje – Srbijom”. Tu se pominje i “skandal nakon proslave gola na utakmici Švajcarska – Srbija na Svjetskom fudbalskom prvenstvu 2018.” i “nepoštovanje srpske delegacije tokom događaja koji su obilježili savezničku pobjedu prije 100 godina u Prvom svjetskom ratu u Parizu”.
Ono što se smatra negativnim jeste to što Rusija nije uspjela da spriječi širenje NATO u regionu. Tako se konstatuje da je Crna Gora 2017. postala dio NATO-a, a da je nakon radikalnih promjena u svojoj državnosti, Makedonija dobila pozivnicu i da će u bliskoj budućnosti postati članica.
Negativnim se smatra i to što je stanovište Evropske unije, Sjedinjenih Američkih Država, Ujedinjenog Kraljevstva i Višegradske grupe, po pitanju evroatlantske integracije Balkana, jedinstveno.
Zatim slijedi referat o tome zašto Rusija ne smije odustati od Balkana. Zaključuje da će Rusija, ako se Balkan na kraju i preseli u evroatlantsko područje uticaja, znatno pogoršati svoju poziciju u Evropi, čime će se “odvezati ruke” Brisela i otvoriti nove mogućnosti za širenje Evropske unije na Istok.
A šta se predlaže?
Primjenom ovakvog razmišljanja, Rusija, smatra se da će gubitkom Balkana izgubiti ključno područje na svom “igralištu” kao važnom segmentu cjelokupne politike antagonizma prema Zapadu, ističe autor teksta Nebojša Todorović.
Zato se predlaže novi akcioni plan, uz podsjećanje da Rusija ima fundamentalno znanje neophodno za razumijevanje procesa koji se odvijaju na Balkanu. Neki od tih “taktičkih” principa su:
- stvoriti podršku konstruktivnih političkih snaga u Srbiji, Sloveniji, Hrvatskoj, Albaniji i drugim zemljama u regionu, tj. snaga koje bi bile orijentisane prema projektima Moskve,
- širenje medijskog pristupa na Balkanu. Zamijeniti narativ “Rusija kao pružilac sigurnosti” i “Rusija kao dobavljač energije” sa “Rusija kao sredstvo regionalne stabilnosti”, “Rusija kao sredstvo humanitarne saradnje” i “Rusija kao dobavljač e-tehnologija i efikasnih tehnoloških riješenja”,
- kontinuirano i sve veće ulaganje u regionalne proizvodne kompanije,
- pretvaranje ekonomske prisutnosti u rast obrazovne, ekonomske i kulturne saradnje,
- razvijanje konstruktivnih pristupa religiji, uzimajući u obzir trend prema fragmentaciji istočnog hrišćanskog prostora.