Prebacujete krivicu zbog viška kilograma na sporiji metabolizam usljed starenja? Ne tako brzo. Rezultati nove međunarodne studije u suprotnosti su sa uvriježenim mišljenjem da metabolizam ravnomjerno opada sa godinama. Sve do 60. godine vaš metabolizam je isti kao i kad ste imali 20.
Međunarodni tim stručnjaka analizirao je brojne parametre 6.400 ljudi, uzrasta od 8 dana do 95 godina iz 29 zemalja širom svijeta. Utvrdili su da metabolizam ostaje isti tokom dobrog dijela “srednjih” godina.
Vrhunac dostiže do prve godine, a od 20. do 60. se stabilno održava na istom nivou.
Da bi utvrdili uticaj starosti na metabolizam, istraživači su prilagodili faktore poput veličine i težine tijela (veća tijela sagorijevaju više kalorija da bi se održavala) kao i količinu masnog i mišićnog tkiva (mišići sagorijevaju mnogo više kalorija od masnog tkiva).
„Metabolički procesi ostaju stabilni tokom našeg odraslog života, od 20. do 60. godine“, ističe vođa studije Herman Poncer, profesor evolutivne atropologije na Univerzitetu Djuk.
Ono što je posebno zanimljivo bilo stručnjacima jeste što nisu zapazili promjenu metabolizma tokom menopauze, puberteta ili trudnoće.
“Ljudi često kažu: ‘Kada sam prešao 30 moj metabolizam se strašno usporio.’ Mi nismo pronašli dokaze za to”, kaže autor studije objavljene u časopisu Sajens (Science).
Kako su izračunali brzinu metabolizma
Poncer i njegove kolege koristili su poseban test vodom. U njemu, ljudi podvrgnuti testu su pili vodu u kojoj je dioo vodonika i kiseonika zamijenjen izotopima tih elemenata koji se mogu pratiti u uzorcima urina.
“Izračunavajući koliko vodonika i kiseonika izgubimo dnevno, možemo da izračunamo koliko ugljen-dioksida naše telo proizvede. To je veoma precizno merenje koliko kalorija sagorite svakog dana, jer ne možete da sagorite kalorije bez stvaranja ugljen-dioksida”, objašnjava Poncer.
Istraživači su analizirali ukupnu dnevnu potrošnju, koja uključuje i kalorije koje sagorimo na sve telesne procese, od disanja, varenja hrane do razmišljanja i pomeranja tela.
“Ne postoji ništa fundamentalnije od toga kako naša tela sagorevaju energiju, jer to pokazuje koliko su sve naše ćelije vredne tokom dana obaljajući razne poslove. Da biste odgovorili na to pitanje potreban je veliki uzorak i ovo je prvi put da smo zaista tako nešto sproveli”, rekao Poncer.
Faze mijenjanja brzine metabolizma
Nakon prilagođavanja parametara i uzimanja u obzir rezultata različitih grupacija u uzorku, stručnjaci su identifikovali četiri faze.
- od rođenja do prve godine kada se metabolizam ubrzava od onog koji je usaglašen sa majčinim i dostiže vrhunac sa 50 odsto većom potrošnjom u odnosu na odrasle jedinke.
- period od prve godine do 20. tokom kojeg se metabolizam postepeno blago usporava i nije primijećeno ni njegovo ubrzavanje tokom puberteta.
- od 20. do 60. godine metabolizam ostaje na istom nivou
- od 60. godine do kraja života metabolički procesi se osjetno usporavaju, a do 90. godine metabolizam je oko 26 odsto sporiji u odnosu na srednje doba.
Epidemija gojaznosti
Činjenica da je novo istraživanje pokazalo da postoje veoma male razlike između potrošnje kalorija tokom mladosti i odraslog uzrasta takođe je važna zbog potencijalnog rešavanja epidemije gojaznosti.
Najveći broj gojaznih ljudi, posebno u razvijenim zemljama, dobijaju višak kilograma u odraslom dobu.
Nalazi pokazuju da je za epidemiju gojaznosti kriv pretjerani unos kalorija, a ne, kako se uvriježeno mislilo, usporavanje metabolizma tokom godina.