Ljeto je u Evropu donijelo katastrofalne krajnosti. Dijelovi sjeverne i srednje Evrope suočeni su sa smrtonosnim i istorijskim poplavama.
Opasne vrućine i razorni požari ostavili su traga u jugoistočnoj Evropi. Prognostičari AccuWeathera upravo su objavili veliku jesenju prognozu za 2021. godinu.
Članovi AccuWeatherovog međunarodnog tima za dugoročno prognoziranje Tyler Roys i Alan Reppert kažu da će obrazac La Niña koji se razvija na Pacifiku, a koji će uticati na vremenske uslove u cijelom svijetu, biti pokretačka snaga za cijelu jesen. Sezona službeno počinje jesenjom ravnodnevnicom 22. semptembra.
Određeno olakšanje od olujnog vremena u srednjoj Evropi
Kako se uzorak La Niña pojačava širom Evrope tokom semptembra, oktobra i novembra, olujni trag koji je dominirao sjevernim dijelom kontinenta postepeno će se kretati prema jugu.
To će biti olakšanje za dijelove Njemačke, Belgije, Nizozemske, Luksemburga i sjeveroistočne Francuske, gdje su obilne oborine izazvale istorijske poplave tokom jula. Sušniji uzorak koji se očekuje u jesenjim mjesecima biće povoljan za područja koja se još oporavljaju od poplava.
Temperature će u cijeloj regiji takođe biti gotovo normalne tokom jeseni jer će ovo biti jedan od dva dijela kontinenta u kojima se tokom jesenjih mjeseci ne očekuju toplotni valovi, rekao je Roys. Normalne visoke temperature tipično se kreću od 21 do 23 Celzijeva stepena u ranu jesen do 4 do 8 Celzijevih stepeni u kasnu jesen, piše AccuWeather.
Zapadna Evropa zabrinuta zbog oluja
Prije nego što se olujni obrazac u potpunosti prebaci na jug u jesen, on će se zadržati iznad Irske i Ujedinjenog Kraljevstva.
Uprkos rekordnoj sezoni uragana 2020. godine, ni jedna od tropskih oluja nije preživjela put sjevernim Atlantskim okeanom, a svi su se sistemi raspršili prije nego što su stigli u Evropu. Prognostičari AccuWeathera upozoravaju da bi ova godina mogla biti drugačija.
S temperaturom površine mora za oko 2-5 Celzijevih stupnjeva iznad normale stvara se dovoljno energije za održavanje tropskih obilježja koja se kreću kroz regiju, rekao je Reppert.
“Zato se očekuje da će jedan do tri tropska udara doći u Evropu u narednim mjesecima”, rekao je Roys, dodajući da bi tropske oluje mogle preživjeti putovanje preko Atlantika i doći do kontinenta.
Tokom prve polovine jeseni najvjerovatnije će doći do tropskog sistema u regiji Irske, Sjeverne Irske, Škotske, Walesa i sjeverne Engleske. No, kako će se olujni trag kretati prema jugu do kraja oktobra i novembra, ta će se prijetnja takođe prebaciti na jug, u sjeverozapadnu Španiju i Portugal.
Tropi neće biti jedini izvor olujnog vremena širom zapadne Evrope na jesen.
La Niñin uzorak koji se pojačava tokom jeseni i zadržava tokom zime mogao bi donijeti sezonu olujnih vjetrova sličnu 2020.-2021. u zapadnoj Evropi. Broj olujnih vjetrova tokom prošlogodišnje sezone pao je ispod normalnog, a prognostičari AccuWeathera očekuju isto ove godine. Područja koja će vjerovatno biti pogođena olujnim vjetrovima premjestiće se iz sjeverozapadne Evrope u jugozapadnu Evropu kako će sezona odmicati.
Olujno vrijeme pomoći će u održavanju temperature u cijeloj regiji. Sveukupno, očekuje se da će temperature tokom jeseni biti oko normalnih, bez toplotnih valova, objasnio je Roys.
Opasnost od poplava u Srednjoj Evropi
Vremenski obrazac s olujom u zapadnoj Evropi može dovesti do razvoja odsječenih područja s niskim pritiskom, rekao je Roys. To bi moglo dovesti do snažnih oluja širom južne Evrope.
Razvoj ovih oluja u južnim područjima takođe može dovesti do razvoja medicanea. Medicane nastaje kada se netropska oluja hrani toplim vodama Mediterana i razvija karakteristike tropske oluje. Iako su kratkotrajni, u mediteransku regiju mogu donijeti obilne oborine i lokalno snažne udare vjetra.
Sredinom avgusta temperature površine mora u istočnom Mediteranu su bile za 3-4 stepena iznad normalne, objasnio je Reppert. Periodi obilnih oborina mogu se proširiti i na jug Italije i na Balkan, posebno krajem oktobra i novembra.
Predviđa se da će se gotovo normalne temperature koje su se zadržale širom Španije tokom ljetnih mjeseci nastaviti i tokom jeseni. Prema Roysu, Španija obično doživi više olujnih nevremena krajem oktobra i novembra, a ni ova godina neće biti izuzetak. Kako će se oluje često kretati po cijeloj zemlji, rizik od poplava biće sve veći.
Ljetna toplina na istoku
Tema u većem dijelu Evrope ove jeseni biće temperature iznad normalnih, a istočni dijelovi kontinenta biće područje u kojem će vrućine potrajati i nakon ljeta, piše AccuWeather.
Uvjeti od Švedske do sjeverne Ukrajine i zapadne Rusije biće topli kroz veći dio septembra, oktobra I novembra. Temperature će ostati iznad normalnih.
Najviša prosječna temperatura u istočnoj Evropi iznosi oko 18-21 stepena početkom semptembra, a zatim pada na oko 0 stepeni do kraja novembra. Na Balkanu i u Grčkoj normalne temperature padaju s 29-32 stepeni na 16-21 stepen u istom periodu.
Intenzivna ljetna vrućina na Balkanu
Očekuje se da će se intenzivnija ljetna vrućina zadržati u južnoj Italiji i na Balkanu, posebno na početku jeseni, rekao je Reppert. Jezgra topline zadržaće se na Balkanu i u Grčkoj, gdje će biti mogući toplotni valovi, uglavnom tokom prve polovine jeseni.
Svjetska meteorološka organizacija (WMO) definiše toplotni val kao razdoblje od pet ili više dana s prosječnim temperaturama za najmanje 5 sepeni iznad normale. Vrući i suvi uslovi početkom sezone omogućiće da se šumski požari koji su harali selima po dijelovima Balkanskog poluostrva nastave do jeseni.
Oluje s Mediterana mogu povremeno donijeti kratka olakšanja od vrućine, kažu meteorolozi. Krajem oktobra i početkom novembra očekuju se veće količine oborine.
“Burna prijetnja od poplava proširiće se iz Italije na Balkan, posebno u novembra”, rekao je Roys, dodajući da obilne oborine takođe mogu dovesti do klizišta.
“Kiše mogu donijeti i grmljavinu. Lokalizovan led ne može se u potpunosti isključiti”, zaključuje.
Foto: S. Hermann & F. Richter, Pixabay