U Boljaniću kod Doboja nedjelju, 21. septembra, biće obilježena 81 godina od operacije “Halijard” i spasavanja savezničkih pilota koje su izvršili pripadnici Јugoslovenske vojske u otadžbini.
Programom obilježavanja u 16.00 časova predviđeno je polaganje vijenaca kod spomen-obilježja, a potom obraćanja.
Pomoćnik ministra za boračko-invalidsku zaštitu Republike Srpske Nebojša Vidaković rekao je na koferenciji za novinare u Banjaluci da je u akaciji “Halijard” ukupno spaseno 500 savezničkih pilota i da je sa improvizovanog aerodroma u Boljaniću evakuisano 60 američkih avijatičara.
On je istakao da je za ovu akciju komandant Јugoslovenske vojske u otadžbini, đeneral Dragoljub Draža Mihailović posthumno odlikovan najvišim vojnim priznanjem SAD – Legijom zasluga.
Operacija “Vazdušni most” bila je najveća operacija spasavanja američkih vojnika izvan linija fronta 1944. i 1945. godine.
Vrhovna komanda Јugoslovenske vojske u otadžbini je sredinom oktobra 1944. godine, pod pritiskom partizanskih snaga, sa svojim jedinicama prešla iz Srbije u istočnu Bosnu, te je na planini Ozren, u blizini sela Boljanić kod Doboja, od 22. oktobra do 1. novembra 1944. godine osposobljeno uzletište.
Sa tog uzletišta je 1. novembra 1944. godine u Italiju poletio avion sa šefom američke vojne misije, pukovnikom Robertom Mekdauelom, kapetanom DŽonom Milodragovićem i poručnikom Majklom Rajačićem.
Sa uzletišta u Boljaniću 27. decembra 1944. godine za Italiju je odletio kapetan Nik Lalić, te radio-telegrafista Artur DŽibilijan.
Posljednja evakuacija sa Ozrena obavljena je krajem februara 1945. godine po veoma hladnom vremenu. Tada su u dva transportna aviona “C-47” u pratnji nekoliko lovaca evakuisani preostali Amerikanci.
Predsjednik Fondacije “Halijard” DŽon Kapelo je 2021. godine u Boljaniću uručio odlikovanje posthumno dodijeljeno komandantu Ozrenske četničke birgade Јugoslovenske vojske u otadžbini Cvijetinu Todiću zbog spasavanja u savezničkih pilota u ovoj akciji.
Odlikovanje je tada primio Cvijetinov unuk Darko Despotović koji je istakao je da ne smiju biti zaboravljeni srpski heroji i da je četnički pokret na prostoru Ozrena spriječio genocid nad Srbima u Drugom svjetskom ratu.
Obilježavanje ovog istorijskog događaja od republičkog značaja organizuje Odbor Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.
Foto: predsjednikrs.rs/Borislav Zdrinja
/RTRS/