Povodom Dana ustanka ustanka protiv fašizma u Drugom svjetskom ratu položen je vijenac na spomen obilježje borcima i civilnim žrtvama NOB-a u Podnovlju kod Doboja. Vijenac su položili Dalibor Đurić predsjednik SUBNOR-a i Milovan Kalabić predsjednik Savjeta mjesne zajednice Podnovlje.
Takođe, u Boljaniću na centralnom spomen-obilježju je položen vijenac povodom Dana ustanka. Vijenac su položili Dalibor Đurić predsjednik SUBNOR-a Doboj i Nebojša Pančić predsjednik mjesne organizacije SUBNOR-a Boljanić.
Iz dobojske gradske i mjesnih organizacija SUBNOR-a izrazili su veliku zahvalnost g-dinu Obrenu Petroviću, dobojskom poslaniku u Parlametnarnoj skupšitini BiH i g-dinu Borisu Jeriniću, gradonačelniku Doboja, na podršci koju su pružili i pružaju SUBNOR-u.
Predsjednik Udruženja antifašista i boraca SUBNOR-a Doboj Dalibor Đurić rekao je ovim povodom da današnje obilježavanje Dana ustanka protiv fašizma predstavlja kontinuitet očuvanja kulture sjećanja o istini u borbi protiv revezionističkih pokušaja iskrivljivanja istorijskih činjenica o tome da su tokom antifašističke borbe u BiH od 1941. do 1945. godine Srbi činili 78 odsto žrtava u partizanskim jedinicama.
Ukazujući na dešavanja od bombardovanja Beograda 6. aprila 1941. godine u njemačkoj vojnoj akciji “Operacija kazna”, preko 10. aprila kada je pod zaštitom njemačkog Rajha u Zagrebu proglašena Nezavisna Država Hrvatska, Đurić je istakao da je ustaški režim odmah krenuo sa genocidnom politikom prema Srbima, koji su se spontano organizovali i pružali otpor teroru.
“Takav otpor bio je 6. maja u okolini Sanskog Mosta na Đurđevdan kada su se Srbi sukobili sa ustašama, a zatim i 3. juna u istočnoj Hercegovini, u okolini sela Drežnje kod Nevesinja, kao odgovor na ustaško ubijanje Srba i bacanje u Koritsku jamu”, rekao je Đurić, koji je istoričar.
Đurić podsjeća da se nakon toga slobodarski duh otpora Srba, još vojno neorganizovan, spontano širio i u druge krajeve Hercegovine.
Prema njegovim riječima, do organizovane vojne borbe protiv sila osovine dolazi 27. jula u Drvaru i Srbu, tada područja Vrbaske i Savske banovine u kojima su etnički dominantno bilo naseljeni Srbi, od srpskih seljaka koji su i činili osnovu otpora jer u tom periodu još nije bio jasno definisan komunistički i ravnogorski pokret.
On kaže da je na području Doboja ustanak podignut 22. na 23. avgust 1941. u naselju Osječani, gdje je pukla prva ustanička puška, a potom i na Preslici sa koje se ustanak širio sve do 17. aprila 1945. godine, kada je Doboj oslobođen u Drugom svjetskom ratu.
U Narodnooslobodilačkom ratu poginulo je 695 boraca sa dobojskog područja, a u ustaško-fašističke logore odvedena su i ubijena 642 borca i civila.
Zbog geostrateškog značaja, Doboj je tokom Drugog svjetskog rata bio uporište njemačkih, legionarskih, te ustaško-domobranskih snaga sa represivnim sistemom naročito dirigovanim od rimokatoličkog sveštenika Dragutina Kambera, protiv kojih se narod dobojskog kraja borio sve do oslobođenja 17. aprila 1945. godine.
U kripti Spomen-kosturnice nalaze se i posmrtni ostaci 111 mještana, od kojih je 110 Srba, koje je ustaški prijeki sud u Doboju 1941. godine osudio na smrt i strijeljao.
Dan ustanka obilježava se 27. jula u znak sjećanja na ovaj datum 1941. godine, kada su počele prve oružane akcije protiv fašizma i stvorene prve manje slobodne teritorije na ovom dijelu Balkana.
/olovka.info & SRNA/